Przedsiębiorca potrzebuje środków finansowych na różnych etapach prowadzenia działalności. Niekiedy już podczas uruchamiania firmy, ale najczęściej kapitał niezbędne jest do rozwoju przedsiębiorstwa. Jeśli brak własnych środków, trzeba je pozyskać ze źródeł zewnętrznych. Na rynku jest wiele różnych form finansowania firm nowych, jak również z długim stażem, które chcą się rozwijać.
Regularnie od 2012 roku Główny Urząd Statystyczny publikuje elektroniczną bazę przedsiębiorstw wpisywanych do rejestru REGON. W 2017 roku po raz pierwszy od początku przygotowywania tej bazy liczba jednoosobowych działalności gospodarczych przekroczyła poziom 3 mln. Nie jest to przypadek, ponieważ liczba małych i średnich firm rośnie już od kilkunastu lat. Taki stabilny wzrost nowych przedsiębiorstw na rynku wiąże się z wysokim poziomem skłonności do zakładania własnej działalności gospodarczej.
W 2017 roku średnio rejestrowało się co miesiąc 24,5 tys. nowych przedsiębiorców. Warto podkreślić, że w tym czasie spadała liczba zamykanych firm1. Ten trend widać było również w 2018 roku – o 70% więcej firm powstało, niż zostało zamkniętych. W sumie od stycznia do grudnia 2018 roku w rejestrach KRS oraz CEIDG znalazło się ponad 359 tys. nowych podmiotów, z czego 316 tys. to były jednoosobowe działalności gospodarcze (najwięcej przybyło ich na początku roku). Z innych form prowadzenia biznesu najchętniej zakładano spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, potem – spółki komandytowe i jawne2.
Rozwój firmy wymaga ciągłych inwestycji. Banki i firmy pożyczkowe dają przedsiębiorcy wiele możliwości na sfinansowanie różnych projektów biznesowych. Wśród ofert pożyczkowych dedykowanych przedsiębiorstwom w różnych branżach znajdziemy kredyty gotówkowe dla firm, zobowiązania inwestycyjne, obrotowe, hipoteczne i wiele innych. Każde z tych rozwiązań jest dostosowane do innych potrzeb przedsiębiorcy, a warunki finansowania są ustalane indywidualnie.
Najczęściej uruchomienie wsparcia finansowego zależy od celu, na jaki właściciel firmy chce wykorzystać środki. To ważne zwłaszcza w sytuacji, gdy przedsiębiorca ubiega się o wysoką kwotę kredytu. Wtedy instytucja finansowa będzie wymagała rozliczenia sposobu wydatkowania pożyczonych środków.
Szukając pieniędzy na inwestycje i decydując się na kredyt dla firm, porównanie ofert warto zacząć od ustalenia celu, przeznaczenia finansowania i określenia potrzebnej kwoty oraz okresu spłaty. Następnie warto sprawdzić koszty, wysokość wkładu własnego, oprocentowanie oraz wymagania formalne instytucji finansowych.
Kredyt inwestycyjny
Kredyt inwestycyjny pomaga sfinansować dalszy rozwój już istniejącej firmy (najczęściej z kilkuletnim stażem). Dzięki takiemu finansowaniu przedsiębiorca może zrealizować inwestycje i powiększyć wartość majątku firmy. Środki z kredytu inwestycyjnego mogą zostać przeznaczone na zakup nowych maszyn, sprzętów, samochodów, na modernizację czy budowę siedziby lub stworzenie nowych stanowisk pracy.
Taki kredyt gotówkowy dla firm na dużą kwotę jest zobowiązaniem długoterminowym – jego spłata może trwać nawet 20 lat. Jednak decydując się na taką ofertę, należy wziąć pod uwagę fakt, że większość banków w tym przypadku żąda od przedsiębiorcy wkładu własnego. Ten najczęściej wynosi od 20% do 30% wartości inwestycji.
Wnioskując o kredyt inwestycyjny, przedsiębiorca musi przygotować wiele różnych dokumentów, m.in. biznesplan, informacje rejestrowe w zależności od wybranej formy prawnej (odpis KRS, REGON, zaświadczenie o wpisie do CEIDG itp.), dane finansowe (np. deklaracja podatkowa) oraz dokumenty formalno-prawne firmy. Co więcej, starając się o kredyt inwestycyjny, należy pamiętać o tym, że będzie to zobowiązanie wymagające zabezpieczenia oraz przedstawienia osiąganych przez firmę dochodów na zadowalającym kredytodawcę poziomie.
Kredyt obrotowy
Kredyt obrotowy to dobre rozwiązanie dla przedsiębiorców potrzebujących gotówki na bieżącą działalność. Pieniądze można przeznaczyć na zakup towarów czy materiałów do produkcji. Takie zobowiązanie sprawdzi się wśród firm aktywnych i rozwijających się. To produkt finansowy łatwy do otrzymania i nie wymaga od przedsiębiorcy zbyt wielu formalności. W zależności od instytucji, która udziela takie zobowiązanie, może być ono dostępne w formie kredytu obrotowego ratalnego lub odnawialnej linii kredytowej w rachunku bieżącym.
Kredyt obrotowy jest najczęściej udzielany na okres od jednego roku do pięciu lat. Środki mogą być przekazywane w złotówkach lub w walutach obcych. Wysokość kredytu obrotowego ustalana jest na podstawie przychodów przedsiębiorstwa i wypracowanych zysków. Przedsiębiorca nie jest rozliczany z tego, na jaki cel wykorzystał środki finansowe.
Kredyt obrotowy, jak sama nazwa wskazuje, ma być wykorzystany na cele obrotowe, czyli na finansowanie bieżącej działalności firmy i utrzymanie jej płynności finansowej. W przypadku tego kredytu nie jest wymagane zabezpieczenie zobowiązania, a jego spłata daje możliwość ponownego skorzystania z limitu kredytowego.
Linia kredytowa
Linia kredytowa jest dobrym rozwiązaniem dla firm, które muszą zdobyć gotówkę na sfinansowanie bieżących potrzeb, a mają zbyt krótką historię kredytową lub nie posiadają odpowiedniego zabezpieczenia, aby skorzystać z innej formy kredytowania. W przypadku linii kredytowej finansowanie polega na udostępnieniu przez bank limitu, do którego przedsiębiorca może zadłużyć się na dowolny cel. Taki kredyt gotówkowy dla firm bez zaświadczeń jest przyznawany bezpośrednio z rachunku bankowego, nie wymaga wielu formalności. Jego wysokość zależy od wpływów na konto firmy i jest ustalana indywidualnie.
Takie zobowiązanie, jak linia kredytowa, jest przyznawane najczęściej na okres 12 miesięcy. Jeśli przedsiębiorca w tym czasie ureguluje całość zobowiązania, wtedy bank może mu zaoferować przedłużenie linii kredytowej na kolejny rok. Finansowanie to nazywane jest inaczej kredytem odnawialnym, ponieważ właściciel firmy w okresie obowiązywania umowy może wielokrotnie wykorzystać środki przyznane mu w ramach zobowiązania. Dzieje się tak dlatego, że każda wpłata na rachunek automatycznie zmniejsza zadłużenie i pozwala na ponowne wykorzystanie środków.
Limit debetowy
Przedsiębiorcy, którzy dopiero rozpoczynają działalność lub działają na rynku zaledwie kilka miesięcy, mają problem z otrzymanie finansowania z banku. W takiej sytuacji najlepszym rozwiązaniem na zdobycie dodatkowej gotówki jest limit debetowy. Niestety, nawet takie finansowanie udostępnione w ramach rachunku firmowego, zwłaszcza dla nowych firm, jest możliwe tylko w kilku bankach.
Debet w koncie jest ustalany indywidualnie - to kwota, do której przedsiębiorca może się zadłużyć. Najczęściej nie są to wysokie sumy - maksymalnie do kilkudziesięciu tysięcy złotych, zwłaszcza dla firm rozpoczynających swoją działalność. Standardowo limit debetowy jest uzależniony od średniomiesięcznych wpływów na firmowe konto za kilka ostatnich miesięcy, od wysokości przychodów ze sprzedaży oraz zależy od dotychczasowej współpracy z bankiem. Niestety, w przypadku nowych firm instytucja finansowa nie posiada takich informacji, w związku z tym pożyczka taka jest obarczona większym ryzykiem, niż przy przedsiębiorcach działających na rynku przynajmniej rok. Im dłuższy staż ma firma, tym większa szansa na stabilność i płynność finansowa.
Kredyt gotówkowy dla nowych firm jest produktem trudno dostępnym, dlatego właściciele firm dopiero startujących na rynku, aby zachować płynność finansową w pierwszych miesiącach działalności, często korzystają z przyznanego w koncie limitu debetowego.
Kredyt płatniczy
Kredyt płatniczy to dodatkowe źródło finansowania w nagłej sytuacji oraz w przypadku przejściowego braku środków własnych firmy. To zobowiązanie doraźne i krótkoterminowe - okres jego spłaty jest ustalany przeważnie na 30 lub 90 dni.
Kredyt gotówkowy dla firm online jest dobrym rozwiązaniem dla przedsiębiorców, którzy prowadzą sprzedaż produktów i usług z długim terminem płatności, ponieważ ułatwia zachowanie płynności finansowej przed otrzymaniem należności od kontrahentów. Takie zobowiązanie jest udzielane na specjalnie do tego utworzonym przejściowym rachunku firmy w formie salda debetowego, które powinno być pokryte z bieżących wpływów przedsiębiorstwa. Każdy wpływ należności na dane konto zaliczany jest do spłaty zobowiązania bez możliwości jego odnowienia. Kredyt płatniczy, zwany także kasowym, jest udzielany firmom z dużym stażem, dobrze znanym bankowi i mającym wysoką zdolność kredytową.
Kredyt pomostowy
Kredyt pomostowy to forma pomocy finansowej dla firm przyznawana podczas realizacji projektu inwestycyjnego. Banki udzielają takiego wsparcia przedsiębiorcom, którzy wcześniej złożyli wniosek o dotację unijną. Kredyt ten ma zapewnić płynność finansową firmie do momentu otrzymania refundacji i może zostać wypłacony jednorazowo lub w transzach.
Kredyt pomostowy pozwala przedsiębiorcy rozpocząć inwestycję jeszcze przed otrzymaniem dotacji unijnej oraz stanowi źródło finansowania w pierwszej fazie prac. W przypadku tego zobowiązania właściciel firmy pokrywa tylko koszty odsetek, natomiast część kapitałowa regulowana jest z pieniędzy unijnych.
O kredyt pomostowy mogą się ubiegać przedsiębiorcy, rolnicy, jednostki samorządu terytorialnego i instytucje publiczne, które złożyły wniosek o dotację unijną. Każdy podmiot, który stara się o takie finansowanie, powinien złożyć w banku rzetelny biznesplan, dokładnie udokumentować proces o dofinansowanie unijne, a także musi posiadać zdolność kredytową.
Kredyt preferencyjny
Unia Europejska oraz Skarb Państwa często uruchamiają specjalne projekty finansowe, z których mogą skorzystać przedsiębiorcy. Kredyt preferencyjny można uzyskać przez tzw. Narodowych Pośredników Finansowych. To mogą być banki, firmy leasingowe, fundusze pożyczkowe itd., czyli podmioty, które podpisały umowy z instytucjami europejskimi lub państwowymi. Oferta taka jest dostępna dla wielu grup przedsiębiorców, m.in. dla rozpoczynających działalność, mikro przedsiębiorców, dla małych i średnich firm z różnych branż. Środki uzyskane z takiego źródła mogą być wykorzystane na inwestycje oraz kapitał obrotowy, czyli na zakładanie i rozwijanie przedsiębiorstwa, działalność badawczo-innowacyjną lub zakup środków transportu.
Dzięki wsparciu Unii Europejskiej lub państwa kredyt preferencyjny dla przedsiębiorców dostępny jest na specjalnych warunkach. W związku z tym firmy mogą liczyć na mniejsze wymagania (np. brak wkładu własnego czy zabezpieczenia) oraz obniżenie marży. Dodatkowo zyskują dostęp do finansowania bez historii kredytowej, a także wyższą kwotę zobowiązania i dłuższy okres spłaty.
Kredyt technologiczny
Kredyt technologiczny to specjalny rodzaj finansowania, z którego korzystają mikro, a także małe i średnie przedsiębiorstwa. Mogą one złożyć wniosek o takie zobowiązanie w przypadku, gdy chcą wdrożyć w swojej firmie technologie służące do produkcji nowych albo ulepszonych towarów i usług. To finansowanie o mieszanym charakterze, ponieważ polega na połączeniu kredytu bankowego z dotacją.
Kredyt technologiczny jest finansowany przez Bank Gospodarstwa Krajowego we współpracy z instytucjami finansowymi. To zobowiązanie, które jest przyznawane w formie finansowania inwestycyjnego, następnie część tej kwoty jest pokrywana przez przedsiębiorstwo, a część - z państwowych środków Funduszu Kredytu Technologicznego.
Firma ubiegająca się o takie dofinansowanie musi najpierw złożyć wniosek o kredyt w banku, który współpracuje z BGK. Następnie przedsiębiorca przechodzi standardowe procedury związane z udzieleniem finansowania. Po weryfikacji wniosku i dokumentów zawierana jest umowa o kredyt technologiczny. Na jej podstawie zostanie przyznane dofinansowanie z BGK. Środki własne przedsiębiorcy muszą stanowić co najmniej 25% kosztów kwalifikowanych inwestycji finansowanej z kredytu technologicznego. Po spełnieniu przesłanek do otrzymania kredytu technologicznego firma może jeszcze uzyskać premię technologiczną. Jest ona wypłacana po wykorzystaniu całości kredytu, gdy zostanie zakończona inwestycja oraz rozpocznie się sprzedaż towarów lub usług, wynikających z wprowadzonej technologii. Do obliczania wysokości premii potrzebne są faktury ze sprzedaży wspomnianych towarów i usług.
Kredyt hipoteczny
Firma, która potrzebuje finansowania na zakup nieruchomości, powinna zdecydować się na kredyt hipoteczny. To zobowiązanie w przypadku przedsiębiorców działa podobnie, jak i w przypadku klientów indywidualnych. Przedsiębiorca znajduje nieruchomość, którą chce zakupić, następnie wnioskuje o kredyt hipoteczny w banku, jednocześnie ustanawiając hipotekę jako zabezpieczenie finansowania. Dzięki temu firma zyskuje lepsze warunki zobowiązania (np. niższe oprocentowanie, niższa prowizja, może też liczyć na dłuższy okres spłaty).
Jednak przedsiębiorca wnioskujący o kredyt hipoteczny musi liczyć się z większą ilością formalności oraz z koniecznością przygotowania obszernej dokumentacji. W przypadku takiego kredytu większość banków żąda przedstawienia podstawowych danych firmy (np. numery NIP i REGON) oraz dokumenty zaświadczające o braku zaległości w Urzędzie Skarbowym i ZUS. Dodatkowo często jest wymagane potwierdzenie stabilnej sytuacji finansowej, a także staż w prowadzeniu działalności gospodarczej. Przy tym rodzaju kredytu banki wymagają minimum kilku miesięcy funkcjonowania na rynku lub nawet rocznego stażu. Niektóre instytucje finansowe oferują kredyt hipoteczny tylko przedsiębiorcom, którzy działają na rynku od kilku lat.
Bardzo popularne źródło finansowania firm w Polsce to kredyt bankowy. Korzysta z niego 53% średnich przedsiębiorstw oraz 43% mikro i małych firm. Warto dodać, że wielu przedsiębiorców finansuje swoja działalność również ze środków własnych - tak deklaruje 89% średnich firm oraz 81% mikro i małych przedsiębiorstw.
Wróćmy jednak do finansowania z zewnętrznego źródła. Według badań przeprowadzonych w 2018 roku ponad połowa (52%) średnich oraz 42% mikro i małych przedsiębiorstw wykorzystuje limit debetowy oraz kredyty dostępne w rachunku bieżącym. Często firmy używają także kart kredytowych - do takiego finansowani przyznaje się 35% średnich oraz 32% mikro i małych przedsiębiorstw. Kredyt inwestycyjny posiada co trzecia średnia oraz co ósma mikro i mała firma. Z nieodnawialnego kredytu obrotowego korzysta co czwarta średnia i co dziesiąta mikro oraz mała firma. Dodatkowo często przedsiębiorcy z sektora MMŚP zaciągają pożyczki bankowe - takie zobowiązanie ma co dziesiąty z nich3.
Każde przedsiębiorstwo, zarówno dopiero rozpoczynające działalność, jak i funkcjonujące od lat na rynku, musi się rozwijać i rozbudowywać swoją ofertę. Aby to było możliwe, często nie wystarczają środki własne. Wtedy dobrym rozwiązaniem są zewnętrzne źródła finansowania. Na szczęście do wyboru jest bardzo wiele rozwiązań w tym obszarze.
ŹRÓDŁA:
1. https://www.skarbiec.biz/inne/rekordowa-liczba-jednoosobowych-firm-w-polsce.html
2. https://medium.com/blog-transparent-data/polskie-firmy-2018-rok-w-prze%C5%9Bwietleniu-809fdb8e01de
3. https://zbp.pl/wydarzenia/archiwum/wydarzenia/2018/czerwiec/mikro-male-i-srednie-przedsiebiorstwa-o-uslugach-finansowych
